निरज बस्नेत
रामधुनी, पुष १६
सुनसरीको रामधुनी नगरपालिका–४ मा रहेको ऐतिहासिक रामधुनी मन्दिरमा जो कोही एकपटक दर्शन गर्न जानै पर्ने हुन्छ । यो भनाईमा हो मा हो मिलाउँदै विराटनगरकी जमुना बस्नेत लगायत अन्यको समेत एकमत छ । वास्तवमै यो मन्दिर छ नै यस्तो , जहाँ साक्षात् राम भगवान् कै दर्शन पाएको अनुभूति मिल्छ ।
त्रेतायुगमा भगवान् राम यसै ठाउँमा आई धुनी बाली बसेको धार्मिक मान्यता रहेको पाइन्छ । यही कारण पनि यस मन्दिरको नामाकरण रामधुनी मन्दिर राखिएको जनविश्वास रहदै आएको पाइन्छ । यसमा तरहराकी जानकी गिरी समेत सहमत राख्छिन् । गिरी प्राय विकेण्डमा सपपरिवार रामधुनी मन्दिर आएको स्मरण गर्छिन् ।
विराटनगरबाट लगभग ४५ किमीको दूरीमा रहेको यो मन्दिरमा असंख्यक भक्तजनहरुको आस्था रहेको पाइन्छ । २२ हेक्टर जमिनमा फैलिएको यो पवित्र स्थलमा वरिपरी रहेको वनजंगलको भागमा पिकनिक खेल्न आउनेको त्यस्तै भीडभाड हुने गर्दछ । वास्तवमै अहिले झन् पिकनिकको नै सिजन रहेको छ ।
आज यस मन्दिरमा पुग्दा टाढा–टाढा बाट पिकनिक खेल्न आउनेको राम्रै भीडभाड देखियो । यसै मेसोमा पिकनिक मै आएकी विराट चौककी विजयता काफ्ले औधी रमाएको हामीलाई समेत महसुस भयो । यिनै काफ्ले भन्छिन् म, लगायत हाम्रो ४० जनाको टोली पिकनिक खेल्न आएका छौ । धेरै नै रमाइलो गर्देछौ । साथै विहानै रामधुनी मन्दिरको समेत दर्शन गर्यौ । मनमा एकप्रकारको बेग्लै आनन्दभूति मिलिरहेको छ, उनी रमाइलो पाराले गफिदै सुनाउँछिन् ।
यस्तै तर अलिक फरक अनुभव धरानकी सनम भुजेलको रह्यो । ४–५ पटक सनम यहाँ आइसकेकी रहिछन् । आज त झन् ब्वाइफ्रेण्डसँग आएको मस्किदै, रौसिदै बताउन भ्याइन् , भन्छिन् यसै ठाउँको दर्शन प्रथमपटक गर्न आउँदा हाम्रो यहाँ लभ पर्या थियो । सनम इन्जोय हुदै हामीसँग गफिन्छिन् । अनि फेरी दुई मिली आज आउँदा मन देखी सुखानूभुतिको फिल भएको यो जोडीले एक स्वरमा जानकारी गरायो ।
यो ठाउँ छ नै हरकोहीलाई एक साथमा बाधिदिने । यस मामलामा यहाँस्थित व्यापार–व्यवसाय पसल चलाइरहेकाहरुको अनुभवले नै क्लियर पार्दछ । धेरै जोडी बनेर झगडा गर्दे आउँछन् । तर, एक्कासी यहाँ आएपछि यहाँको हावापानीले, त्यो झगडा अन्ततः मिलनमा परिणत गराइदिन्छ । एकप्रकारले यसलाई उनीहरु रामधुनी कै शक्ति मान्न समेत पछि हट्दैनन् ।
आज यस ठाउँको समग्र विकासमा सरोकारवाला निकाय गैरजिम्मेवार बनिदिदा धेरै हदसम्म यहाँ घुम्न आउँनेको संख्यामा कमी नै देखिन्छ । यसतर्फ सम्वन्धित निकाय जिम्मेवार बन्नु अति जरुरी हुनजान्छ भन्छन् एक टुकटुके चालक श्याम यादव, यादव आक्रोसित समेत हुदै भन्छन्, भेटीको , चन्दाको नाममा मनग्गै पैसा उठ्छ । तथापि यही मन्दिरबाट उठेको रकम यही मन्दिरको विकासमा आखिर खर्च किन गरिदैन । प्रश्न जति गम्भिर छ, त्यति नै सोचनिय समेत छ ।
स्थानीय निकाय, प्रदेश सरकार एवं केन्द्र सरकार, यी तिनै तहको सरकारले उत्तिसारो चासो नबनिदिदा यस ठाउँले अझैसम्म काँचुली फेर्न नसकेको यथार्थ हो ।
झुम्का चोकबाट यस ठाउँ पुग्न, अटो एवं सिटीको व्यवस्था छ । एक व्यक्ति बराबर रु १०० पर्छ । यहाँबाट चाही ११ किमी उत्तर–पश्चिममा यो मन्दिर अवस्थित छ । पक्की, ग्राभिल, धुलाम्मे मिक्स टाइपको छ । बेलैमा ध्यान दिएर यसको विकासमा ध्यान दिने हो भने यो ठाउँ पर्यटन हवको रुपमा परिणत हुनसक्दछ ।