विराटनगर, फागुन १५
कतिपय व्यापारीहरुले एक नम्बरी काम सँगसँगै दुई नम्बरी काम पनि गरिरहेका हुन्छन् । दुई नम्बरी कामको पर्दाफास हुने जोखिमलाई मध्यनजर गर्दै त्यस्ता व्यापारीहरुले भविष्यमा कानुनी फन्दा नपर्ने तरिकाले आफ्नो कामलाई अगाडि बढाई रहेका हुन्छन् ।
ठुला व्यापारीले सोझैं आफै संलग्न भएर कुनैपनि दुई नम्बरी काम गर्दैनन् । प्राय आफन्त वा अरुको नाममा फर्म दर्ता गरी उनीहरुले दुई नब्बरी कामलाई अन्जाम दिईरहेका हुन्छन् । यस्तै हत्कण्डा अपनाएर विराटनगरको एक व्यापारीक घरनाहरुको कालो–व्यापार चल्दै आएको खुलासा भएको छ । यो प्रसंग विराटनगरको नामुद व्यापरीक घराना बोहरा ग्रुप अफ ईण्डिसट्रिजसँग जोडिएको छ ।
बुधवार वाणिज्य, आपूर्ति तथा उपभोक्ता संरक्षण कार्यालय विराटनगरले विराटनगरमा घर भएका पुर्वक्षेत्रका नामुद व्यापारी अभिनास बोहराको घर परिसरमा छापा मारेको थियो । छापा मार्ने क्रममा उनको घरमा रहेकोे गोडामबाट करिब २५ सय बोरा म्याद नाघेको रहरको दाल फेला पर्यो । एक–दुई महिना वा एक–दुई वर्ष नभएर पुरापुरी पाँच वर्ष म्याद नाघेको ४० टन रहरको दाल देखर अनुगमनकर्ता समेत चकित बने । बारामद भएका दालको बोराहरुमा म्याद सकिएको मिति ढाकछोप हुनेगरी नँया स्टिकर टाँसीएको थियो । नयाँ स्टिकरमा उत्पादन मिति २०२० र म्याद सकिने मिति २०२२ उल्लेख गरी बेचबिखनको लागी तयारी अवस्थामा राखिएको थियो ।
बाणिज्य कार्यलयले अनुगमन गर्दै जाँदा बरामद भएको दाल निखिल जैसानीको रहेको खुल्यो । घुमिफिरी रुम्झाटार भने झैँ जैसानी बोहराकै सहोदर भन्जा निक्लिए । अनुसन्धानको क्रममा भान्जा निखिलको नाममा रहेको जैसानी ट्रेड कन्सर्नबाट उक्त म्याद नाघेको दाल बिक्रिवितरण भईरहेको पाइयो ।
भन्जा जैसानीको नाममा फर्म दर्ता भएपनि उनी खाद्यान्यको व्यापारमा खासै पोक्त व्यक्ति नभएको स्रोत बताउँछ । तर मामा अभिनासले भने दशकौंदेखि दाल, चामल लगाएतका खाद्यान्यको कारोबार गर्दै आएका छन् । अभिनास खाद्यान्य व्यापारमा पोक्त व्यपारीको रुपमा चिनिन्छ । तसर्थ भान्जा जैसानीको एकल प्रयासमा यस्तो गोरखधन्धा हुदैथियो भन्ने कुराको विश्वस्त हुने आधारहरु भेटिदैनन् ।
अभिनास नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका केन्द्रिय सदस्य समेत हुन् । प्रायजसो अभिनास जस्ता समाजमा प्रतिष्ठित व्यक्ति कुनै पनि दुई नम्बरी काम खुलेर गर्ने गर्दैनन् । यस्तो कामहरुमा उनीहरुले अर्कै व्यक्तिलाई वा आर्कै व्यक्तिको फर्म प्रायोग गरी कामलाई अन्जाम दिईरहेका हुन्छन् । अभिनासले नै यसैगरी दुई नम्बरी धन्धा चलाई रहेका थिए भन्ने ठोस प्रमाण त भेटिको छैन् । तर उनकै घरमा उनकै आफन्तले दुई नम्बरी काम गरिरहेको भेटिदा शंकाका शुई बोहरातिर पनि तेर्सियाएर हेर्न सकिन्छ ।
कानुनी फन्दामा परेका बोहरा–जैसानी मामा–भन्जा अहिले सत्यलाई मोड्ने प्रयासमा जुटिरहेका छन् । निर्यातकर्ताले नै भारतबाटै पुरानो बोरामा नयाँ समान हालेर पठाएको मामा–भन्जा दावी गरिरहेको छन् । तर जनचर्चा डटकमलाई प्राप्त भएको सुचना अनुसार मामा–भान्जाले भारतमा म्याद सकिएर फाल्न लागेको रहरको दाल, जिवजन्तुलाई खुवाउने भन्दै कौडीको भाउमा आयत गरेको पाईको छ । सोही जिवजन्तुलाई खुवाउन भनी आयत गरिएको दाल, नेपालमा मामा–भान्जाले रिप्याकिङ गरेर मन्छेले खान मिल्ने भन्दै बेच्दै आएको स्रोतको दावी छ ।
मानव स्वास्थ्यसँग खेलवाड गरी पैशा कामाउने लालचमा म्याद सकिएको खाद्यन्यवस्तु बेच्ने व्यापारीहरुलाई राज्यले कडाभन्दा कडा कारवाही गर्नु जरुरी छ । अनुसन्धानको दायरालाई अझै फराकिलो बनाएर उक्त कार्यमा को को संलग्न रेहेका छन् राज्यले त्यस्ता अपराधि पत्ता लगाउनु जरुरी छ । एक–दुई व्यापारीले नै यति ठुलो मात्रा म्याद सकिएको खाद्यान्य बेचिरहेका छन् भने बजारमा त्यस्तो काम कति भईरहेका होला, सोझै अनुमान लगाउन सकिन्छ ।